Een jongetje op de kinderdagbehandeling van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch rent blij op CliniClown Moon af. Hij is nu gewoon op bezoek, maar kent haar nog uit de tijd dat hij kanker had. Moon kwam zelfs op zijn afscheid van het ziekenhuis, toen zijn behandeling klaar was. Er ontstaat even een spontaan en vrolijk spel op de ziekenhuisgang, met een brede smile loopt het jongetje daarna weer verder.
Jolanda van Esch, gespecialiseerd kinderverpleegkundige, regelde destijds dat afscheidsbezoek van de clowns. “Dat doen we vaker als een kind uit ons ziekenhuis wordt ontslagen en het een goede band heeft met hen. De clowns komen altijd als ik contact met hen zoek, ze gaan zelfs op ons verzoek weleens op thuisbezoek. Het geeft zo’n meerwaarde als de clowns er zijn.”
‘Casemanager’ op de polikliniek
Jolanda werkt al sinds 1989 binnen de kindergeneeskunde, ze is gespecialiseerd in het werken met kinderen met kanker. Als ‘casemanager’ op de polikliniek zorgt ze niet alleen dat de verpleegkundigen optimaal geschoold blijven, ze begeleidt als stabiele factor ook de gezinnen rond haar oncologische patiënten. “Niet alleen op het medische vlak, ik kijk ook naar wat er nog meer nodig is. Hoe gaat het met het hele gezin, de ouders, broertjes, zusjes en hun omgeving? Moeten we de school informeren? Hoe past de behandeling het best in de gezinsagenda?”
Ze is bovendien de schakel tussen het Jeroen Bosch Ziekenhuis en het Utrechtse Prinses Maxima Centrum voor kinderoncologie, waar sinds juni alle Nederlandse kinderen met kanker worden behandeld. Als een van de ongeveer twintig zogeheten ‘shared care’ ziekenhuizen is het Jeroen Bosch Ziekenhuis ondersteunend in die behandelingen. “De diagnose wordt gesteld in het Prinses Maxima Centrum, daarna komen de kinderen uit onze regio hier voor de ondersteunende behandelingen, denk hierbij aan kortere kuren, bloedcontroles en opname bij koorts en infectie”, legt Jolanda uit.
Een waardevolle aanvulling
Jolanda kent het werk van de CliniClowns al lang. “Als ze hier komen op woensdagen is het meteen een vrolijke feestochtend. We hebben veel kinderen die wat angstig zijn of dingen snel spannend vinden. Maar ze weten altijd weer een licht momentje van lachen, ontspanning en afleiding te bewerkstelligen. Een aantal kinderen bouwt echt een intense band met hen op. Wat zij doen is een waardevolle aanvulling op onze zorg. Door dit interview, vooral door te vertellen hoeveel waarde wij aan het werk van CliniClowns hechten, wil ik iets terugdoen.”
Clown Moon (Monique Krekels) speelt al heel lang in het JBZ. “Mijn collega Leon, Clown Kwibus, en ik voelen ons welkom hier op de afdeling. De samenwerking verloopt prettig en open. Wij worden goed geïnformeerd en weten welke kinderen wanneer op de afdeling zijn.”
Ze vertelt dat Jolanda echt tijd neemt om met hen te delen wat er rondom de oncologiekinderen speelt. Monique: “Eén meisje was altijd angstig voor het aanprikken voor een infuus. Op de afdeling werd aangegeven dat ze ons bezoek altijd zo leuk vindt. De combinatie was toen snel gemaakt: wij komen spelen en dan start de behandeling. Het meisje kan dan afwisselend bezig zijn met ons en met de behandeling... ze kan kiezen. Er is een andere sfeer in de kamer, ook voor de verpleging kan dat een fijne toevoeging zijn.”
"Als de CliniClowns hier komen op woensdagen is het meteen een vrolijke feestochtend."
Mooie momenten
Jolanda overlegt niet alleen vooraf als dat nodig is, ook achteraf wordt soms nog nagepraat. Jolanda: “Iedereen hier probeert rekening te houden met het moment dat ze komen, al kan dat niet altijd. Soms moet de arts echt even voor, maar soms stapt de verpleegkundige opzij en laat het spel gebeuren. Het levert zulke mooie momenten op. Veel van de kinderen worden er vrolijk van. “
Jolanda ziet het spel als een waardevolle afleiding voor een spannende of vervelende dag in het ziekenhuis. En dat niet alleen. “Het nodigt kinderen ook uit zich meer open te stellen. Kinderen die bijvoorbeeld erg in zichzelf zijn maar in het spel wel contact leggen met de clowns. Dat moment is voor ons een teken dat ze zich dus wel open kúnnen stellen. Dat is winst.”
Zelf wordt ze nog altijd blij van CliniClowns. “Als je een intensieve behandeling afsluit bij een kind met kanker en zij zijn er ook bij, is dat zo bijzonder. Ze spelen zo goed op maat, precies waar een kind behoefte aan heeft, dat is echt hun kracht. Niet elk kind heeft daar behoefte aan, en dat is ook goed. Maar voor mij zijn het vaak de mooiste momenten.”
