‘Ze heeft gewoon behoefte om gezien te worden’

‘Ik heb visite voor je! Mag ik binnenkomen?’ zeg ik als ik met clowns Biba en Roos voor het appartement van een van onze bewoonsters sta. Deze mevrouw loopt vaak met haar ziel onder de arm door de gangen. Naar beneden, dan weer naar boven, ze kan haar draai niet vinden. Haar kortetermijngeheugen hapert, maar de clowns herkent ze wel van een vorig bezoek. Ze fleurt meteen op, stapt uit haar verdriet. De deur zwaait open. Natuurlijk mogen we binnenkomen!

‘Wat een mooie juf’, zegt ze met een scherpe blik op de vrolijke bloemetjesjurk met kanten kraagje van Roos. De clowns schieten direct in hun rol. Roos is juf en Biba de leerling die vragen moet beantwoorden. ‘Hoeveel is een plus twee?’ Biba denkt diep na. Opeens trippelt Binky, de kat van mevrouw voorbij. Biba gaat op haar hurken zitten en vraagt de kat om hulp: ‘Hoeveel is een plus twee, weet jij het?’ Mevrouw kijkt vertederd toe. ‘Drie!’, roept ze. Ze begrijpt heel goed dat de kat geen antwoord kan geven en haar hulp nodig heeft. Ze is in dit moment al haar onzekerheid kwijt, hapert niet, komt goed uit haar woorden. Zo mooi om te zien.

Bij Wonen bij September in Twello, waar ik werk als medewerker Leefplezier, wonen negentien mensen met dementie, allemaal in hun eigen appartement, verdeeld over een landhuis en een koetshuis. De CliniClowns komen ongeveer twee keer per kwartaal bij ons. En elke keer is dat genieten. De clowns spelen bij elk bezoek in de algemene ruimte, maar ik neem ze ook altijd mee naar bewoners die veel in hun eigen appartement blijven.

Zoals de mevrouw op deze foto. Ze heeft, net als de meeste mensen met dementie, behoefte om gehoord, aangeraakt en gezien te worden. Biba en Roos stellen geen vragen. Dat is fijn, want mensen met dementie kunnen onzeker worden als ze niet op een antwoord kunnen komen. De clowns voelen elke situatie aan. Wat is hier nodig, waar maken we deze persoon blij mee? Dit soort contactmomenten tussen de clowns en een bewoner vind ik het mooist.

Biba en Roos eindigen het bezoek met een aai voor Binky en een vrolijk liedje. Weer een schot in de roos want mevrouw is dol op dansen. Dan komt ze tot leven. ‘Het is nu echt voorbij’, zingt Roos, terwijl Biba met mevrouw danst. Mevrouw doet de bewegingen van Biba swingend na. Met een brede lach op haar gezicht, haar armen zwaaien enthousiast door de lucht. Na de dans volgt een laatste groepsknuffel. ‘Dat was leuk’, zucht Biba. ‘Jullie zijn toppers, zoooo lief’, zegt mevrouw terwijl ze de clowns nog even stevig vasthoudt. Ze heeft weer even een moment gehad waarop ze kon genieten.”