“Het vertrouwen van een kind winnen is uiteindelijk altijd efficiënter”

“Het leukste in het bedrijven van mijn vak is erachter komen wat kinderen en ouders nodig hebben,” begint kinderarts Felix Kreier zijn verhaal. In de loop van zijn carrière groeide de focus van kinderarts Felix Kreier naar het voorkomen van stress en angst. “Je moet in de zorg veel doen onder hoge tijdsdruk en als arts heb je ook een machtspositie. In het verleden is die positie vaak onbewust misbruikt. Kinderen en hun ouders willen zich veilig voelen, maar we bereikten het tegenovergestelde en moesten veel trauma opruimen.” 

“Ik heb wel eens kinderen vastgehouden tijdens het inbrengen van een infuus, omdat ik dacht dat het zo moest. Zo was de cultuur, dat deed je gewoon. Er was tijdens mijn opleiding nauwelijks aandacht aan het voorkomen van angst en stress. Wel werd er toen voor het eerst gesproken over het verhelpen van medisch trauma. Achteraf repareren.” 

Kreier benadrukt het belang van afstemmen op de behoefte van de patiënt. “Dan merk je vanzelf dat dwang negatieve gevolgen heeft. Dat je dat niet ongestraft kunt doen en dat het voor kinderen veel onprettiger is dan wij dachten.” 

Niet te voorspellen, dus altijd zorgvuldig 

Volgens Kreier is het onmogelijk te voorspellen welk kind gevoelig is voor trauma. Juist daarom moet de basiszorg altijd gericht zijn op het voorkomen van angst, stress en pijn. “Sommige kinderen kunnen onprettige behandelingen goed verwerken. Andere kinderen ontwikkelen klachten die hun hele leven beïnvloeden: nachtmerries, paniek, wantrouwen of een verstoord lichaamsbeeld. Het zijn geen uitzonderingen, het komt heel veel voor.” 

“Er zijn kinderen naar ons doorverwezen die als ze het woord ziekenhuis horen al beginnen te braken. Of die bij de ingang van een meubelboulevard op de grond gaan liggen krijsen en roepen ‘geen dokter, geen dokter’, omdat die ingang lijkt op de ingang van het ziekenhuis.” 

Hij wijst ook op de rol van ouders: “Ze zeggen ‘pak maar door’, omdat ze denken dat het niet anders kan is. Dat hebben wij ze aangeleerd. Ouders doen dat niet uit onwil, maar uit hulpeloosheid en vertrouwen in ons als zorgprofessionals. Sommige van deze ouders hebben zelf een medisch trauma” 

Comfort als essentieel onderdeel van behandeling 

Tijdens het symposium gaat Kreier interactief aan de slag met het thema comfort. Voor hem is comfort geen luxe, maar net zo belangrijk als de medische behandeling zelf. “Je kunt ervoor zorgen dat een kind zo min mogelijk angst heeft en geen trauma oploopt door vertrouwen op te bouwen. Dat hoeft niet altijd veel tijd te kosten. Je moet er aandacht aan besteden.” 

“Er is aangetoond dat al die mislukte pogingen om een kind te prikken – met extra mensen die je erbij moet halen – uiteindelijk duurder zijn dan wanneer je het gelijk op de goede manier doet. En dan is in dat onderzoek niet eens de traumabehandeling achteraf meegenomen. Het vertrouwen van een kind winnen is uiteindelijk altijd efficiënter. Ook bij kinderen die wat complexer zijn. Het lukt altijd om contact te maken.” 

Hij deelt een voorbeeld van een jong patiëntje met ernstig priktrauma: “Bij een eerdere behandeling was een kind vastgehouden en dusdanig getraumatiseerd dat hij ernstige paniekaanvallen kreeg. De behandeling moest wel doorgaan, dus hebben we met het team een plan gemaakt. De eerste behandeling hebben we met afleiding en onder sedatie gedaan. Maar tegelijkertijd is er traumabehandeling gestart met als doel – dat is altijd zo – om het kind weer in zijn kracht te brengen. Dat kind is van behandeling met diepe sedatie naar lichte sedatie en hypnose gegaan. Uiteindelijk kon hij door zelfhypnose die behandelingen ondergaan en had hij ons niet meer nodig.” 

Zorg als gezamenlijke verantwoordelijkheid 

Kreier ziet traumavrije zorg als een gezamenlijke verantwoordelijkheid: “Dat hoeft niet supergespecialiseerd, maar wel dusdanig dat iedereen de basis kent. Het gaat al best wel goed, maar er moet nog veel gebeuren.” 

“In je eentje kan je geen cultuurverandering brengen, daarvoor heb je medestanders nodig. Vaak is dat niet moeilijk want de wens voor traumavrije zorg ligt doorgaans in lijn met de doelen van het ziekenhuis.” 

Volgens hem draagt ook het symposium De kunst van contact daaraan bij. “Kennis uitwisselen en kennis ophalen over hoe het beter kan is een belangrijke manier om bij te dragen aan meer traumavrije zorg. Het is mooi dat er veel verschillende disciplines aan bod komen tijdens het symposium, want dat heb je nodig voor goede zorg. Persoonlijk kijk ik uit naar de bijdrage van Heidi Lesscher over de invloed van spel op gedrag.” 

 Kijk voor meer informatie over het werk van prosa op: www.prosanetwork.com