Yvonnes moeder heeft dementie: ‘Maar ze is er nog en hecht zo aan het leven’

Als er een jonge nieuwe zorgmedewerker haar kamer binnenkomt, leert ze gelijk de sterke mevrouw Wegbrands kennen - volgens zorgmedewerker Simone ‘de voorloopster van de feministen’. Haar dochter Yvonne (70) vertelt: “Ze kent het meisje niet, dus ze begint met: “Goh, wat zijn je verwachtingen en wat zijn je doelen?” Het meisje, overvallen door de directe vragen, antwoordt met: ik weet het niet. Dan zegt mijn moeder tegen mij: “Wat heb ik daar nou aan, wat moet ik nou met zo’n kind?” Ze laat zich niet betuttelen. Ze lijdt aan dementie, maar is nog opvallend sociaal vaardig.”

Mijn moeder heeft tot haar tachtigste assertiviteitscursussen gegeven. Ze is altijd een zeer dynamische, strijdbare en sociale vrouw geweest. Zat in het emancipatiewerk en laat zich de kaas niet van het brood eten. Mijn vader is in de jaren negentig overleden, mijn moeder werd op haar 72e weduwe. Daarna heeft ze niet stil gezeten, ze is nog verhuisd en heeft een tijd in Rotterdam gewoond.
Daar merkten we dat ze steeds vergeetachtiger werd. Ze liep tot midden in de nacht in haar huis te rommelen en achteraf wist ik niet wat ze aan het doen was. Op een gegeven moment ging het niet meer en kon ze niet meer op zichzelf wonen. Dat contrast tussen die sterke vrouw en de vrouw die nu aan dementie lijdt, is moeilijk om te zien.”

“Ze vraagt vaak naar haar vader of broers, naar haar gezin van vroeger, en het is elke keer weer pijnlijk als ze zich realiseert dat die mensen er niet meer zijn. Ze maakt er dan een grapje van, maar ze raakt in verwarring en voelt het gemis. De maatregelen tijdens de coronacrisis maken dit gevoel sterker. Ze snapt niet dat het hek er bij bezoek tussen moet blijven. Als ik langskom begint ze met: “Kind, kom erin, pak een stoel, wil je koffie?” Maar als ik haar herinner aan de regels, raakt ze gefrustreerd: “Wie heeft dit bedacht?” Als dochter is dat ook pijnlijk, ik lijd mee als zij lijdt. Ik laat haar met een gerust gevoel achter en we hebben geprobeerd alles zo goed mogelijk voor haar te regelen daar. ”

“Ik ken Marcel (CliniClown Waldo) al langer en heb hem gevraagd om te komen spelen op mijn moeders 97e verjaardag. Die verjaardag zou voor haar een stuk minder gezellig worden dan ze gewend is met familie in de tuin. Er kwam weinig bezoek en we mochten natuurlijk niet naar binnen. Het hek tussen ons in heeft me verdriet gedaan, al is het ‘t beste voor haar gezondheid. Door de clowns was er toch een vrolijke sfeer, ze deden het fantastisch. Mijn moeder heeft er enorm van genoten. Ze had het er daarna nog over, dat ze een fijne verjaardag heeft gehad.”

“Toen ze drie jaar geleden in zorgvilla Saksen Weimar ging wonen, gaf de huisarts een prognose van nog drie maanden te leven. Maar ze is er nog steeds en hecht zo aan het leven, aan de lieve mensen om haar heen. Het gevoel van tijd en ruimte is weg. Ze zit veel in het verleden, maar ze is zo dankbaar. Dan verzucht ze: “Oh, wat heb ik toch een gelukkig leven en jullie zijn zo lief voor me.” Ik vind het knap hoor. Ze was een zeer actieve vrouw en kan nu weinig meer. In haar hoofd creëert ze haar eigen werkelijkheid: ze doet nog boodschappen, gaat wandelen en zegt vaak dat ze mensen heeft gebeld. Terwijl ze de telefoon niet meer kan bedienen. Het glas is nog altijd halfvol. Als die dankbaarheid en de mooie dingen voor haar niet meer van betekenis zijn, dan denk ik dat ze het leven makkelijker kan loslaten.”