De helende werking van de lach

Tijdens een stage in Peru gaf ik les bij een theatergroep in een arme wijk in Lima, waar we met de kinderen circus en clownerie deden. Dit was een bijzondere ervaring, omdat ik zag hoeveel dit spel voor de kinderen daar betekende. En ook ik leerde hier voor het eerst de clown kennen. Het greep me. Wat is dít leuk, dacht ik. Weer in Nederland ben ik een clownscursus gaan volgen bij iemand die ook als CliniClown speelt. 

Ik raakte enthousiast en besloot me op te geven voor de audities bij CliniClowns. Sinds februari speel ik nu als clown Ot in ziekenhuizen, op groepen voor kinderen met een beperking en online op de CliniClowns App. Daarnaast maak ik – als Thara – nog deel uit van theatergroep Changing Stories. We spelen voor kinderen in vluchtelingenkampen in Nederland en daarbuiten. Dat linkt aan mijn clownswerk, maar dan in andere omstandigheden. 

Ik vind het geweldig om kinderen die het moeilijk hebben wat lichtheid te brengen. Even wat afleiding, samen op een speelse manier uit de situatie stappen. Dat kan zoveel voor hen betekenen, al is het een kort moment. 

Met clown Roos speelde ik in het ziekenhuis. In de speelkamer zat een superverlegen jongetje. Zodra we zijn richting op keken, draaide hij zijn koppie weg. Toen we later terugkwamen, zat hij net een spelletje te doen. We gingen voorzichtig bij hem zitten. Langzaam ontstond een spel met het tussen ons heen en weer schuiven van een plant. Dat ging steeds wilder. Hij kroop uit zijn schulp, het was echt een transformatie: uiteindelijk ging hij dansend en rennend door die speelkamer. 

Als we spelen voor kinderen met een verstandelijke beperking nemen we meestal een voorwerp mee. Laatst was dat een grote buis, die gebruikten we als telefoon. “Hallo, met mij, hoe is het met jou?”, riepen we naar elkaar. De kinderen deden dat na, er ontstond zo verbinding. Want waar deze kinderen normaal vooral op zichzelf spelen, was er nu echt contact met elkaar. 

Wat ik het mooiste vind aan de clown? De improvisatie, het spel ontstaat ter plekke. En het pure plezier natuurlijk, de lol van het spelen. Voor een clown is alles nieuw, de clown kijkt verwonderd de wereld in, heeft nergens een oordeel over, niks staat vast. Een doodgewoon voorwerp is voor de clown misschien een hulpmiddel om te vliegen. Als CliniClown tover je een saaie situatie met spel om tot een spannend avontuur. 

Als CliniClown Ot tast ik af wat degene voor wie ik speel nodig heeft. Soms is dat alleen aandacht, soms ontspanning of juist een soort ontlading van opgekropte energie. Het ene kind wil een rustige benadering, een ander heeft juist enorm veel zin om te spelen. Zo waren we bij een puber. Ik dacht nog: die ziet ons liever gaan. Toch stelde hij zich na een tijdje open, hij dirigeerde ons van de ene plek naar de andere. Mijn clownsmaatje stond op een gegeven moment op een kast, ik op een bed. Dat was helemaal Ot haar ding, ze houdt van actie. 

Clown Ot popt ook weleens op in mijn eigen leven. Als ik bijvoorbeeld lang moet wachten op de bus denk ik weleens: hoe zou Ot hierop reageren? Hoe zou zij erbij zitten? Dan vallen me opeens andere dingen op, het wachten wordt net wat leuker.