‘Als ze Pom ziet, komt alles even tot leven’
Karina is de moeder van Charlène (18), een vrolijke jonge vrouw met een lichamelijke en verstandelijke beperking. Charlène kent CliniClown Pom al meer dan tien jaar. Hun band is hecht en heel bijzonder. Pom zorgt ervoor dat moeilijke dingen een beetje makkelijker worden — en vooral een stuk leuker.
“Tot haar zevende was Charlène een gezond kind. We gingen gezellig naar de dierentuin in de kerstvakantie. Maar de dag daarna, toen ze zich klaarmaakte voor school, stonden haar vingers ineens krom. Ze kreeg haar hand niet meer recht. We zijn naar de huisarts gegaan, daarna naar de fysiotherapeut, de neuroloog en toen naar revalidatiecentrum Klimmendaal. Daar ontdekten ze dat haar lichaam haar eigen hersenen aanviel. Er waren happen uit haar rechterhersenhelft.
Onzeker
Haar aandoening is zeldzaam. Artsen weten nog steeds niet precies wat het is. Er is geen vaste diagnose, geen naam, dus we moesten leren leven met wat er op ons pad kwam.
Charlène kreeg een spalk om haar hand. Die hand gebruikt ze bijna niet meer. Gelukkig kan ze weer goed lopen. Maar dingen als aankleden, eten klaarmaken of iets vasthouden blijven lastig. En nu gaan haar ogen ook achteruit. We weten niet hoe het verder zal gaan. We leven bij de dag.
Even niks meer willen
Toen Charlène twaalf was, wilde ze stoppen met ergotherapie. Ze zei: “Ik heb net iets geleerd, en dan gaat het weer mis. Dan moet ik wéér opnieuw beginnen.” Ze was het zat. En ja, op die leeftijd mag ze dat zelf beslissen. Dus toen viel dat even weg.
Pas een paar jaar geleden is ze weer begonnen. We zeiden: “Als je straks 18 bent en begeleid wilt wonen, moet je wel meer dingen zelf leren.” En dat wilde ze. Charlène wil graag zelfstandig zijn, werken, een eigen leven opbouwen. Dus ging ze weer aan de slag.
Met Pom is alles anders
CliniClown Pom is al vanaf het begin van de ziekte in haar leven. Ze ontmoetten elkaar toen Charlène in het Radboud lag. Later kwamen ze elkaar weer tegen bij Klimmendaal. Vanaf dat moment was er een klik. Waar Charlène was, was Pom. En andersom.
Als Pom bij de ergotherapie is, doet ze vrolijk mee. Soms maakt ze expres een fout. Dan zegt Charlène: “Nee Pom, zo moet het niet!” En dan doet ze het ineens wél goed. Pom maakt het luchtig. Ze zorgt voor plezier, voor een lach. En daardoor lukt het oefenen gewoon beter.
Band
Voor Charlène is Pom meer dan een CliniClown. Het voelt als een vriendschap. Zelfs zonder clownsneus herkent ze haar. Eén keer zag ze Pom buiten, zonder kostuum. “Hoi Pom!” riep ze. Pom schrok, maar moest ook lachen. Zo sterk is hun band.
Soms drinken ze samen thee als er even tijd is. Of eten een stuk cake als Charlène jarig is. Pom stuurt zelf een verjaardagskaart naar haar. Als ik filmpjes krijg van hun momenten samen, hoor ik Pom zeggen: “Dag mama, het was gezellig vandaag.” Dat vind ik mooi om te zien.
En ik zie het aan Charlène. Als ze Pom heeft gezien, komt ze vrolijk thuis. Echt blij. Terwijl ze op andere dagen soms moe thuiskomt en zegt: “Ik heb het wel weer gehad vandaag.”
Een lichtpuntje
We weten niet wat de toekomst brengt. Maar we blijven doorgaan. Charlène gaat straks begeleid wonen, werkt nu al op een EMBO-groep en in een arbeidscentrum. Ze wil vooruit, ze wil iets doen. Ze heeft plannen.
En Pom? Die blijft belangrijk. Dankzij Pom lukt het leren beter. Charlène gebruikt ook de CliniClowns App. Daar spreekt ze soms met andere clowns, en dat vindt ze best leuk. Maar meestal zegt ze dan: “Doe mij maar Pom.” Die band, die is niet te vervangen.”