‘Ik zie mijn moeder uit haar eigen wereld komen’

Mijn moeder is nogal in zichzelf gekeerd en toont niet snel haar gevoelens. Als Moes en Sammie binnenkomen in de woonkamer van zorgcentrum Oranjehof in Rotterdam, volgt ze de clowns met haar ogen. Ik zie haar denken: wat zijn dat voor rare snuiters? Moes zegt iets tegen haar, mijn moeder antwoordt met haar standaardzinnetje: ‘Ik weet het niet, ik weet het niet.’ De clowns haken meteen in met een liedje: ‘Ik weet het niet, ik weet het niet, ik weet niet wat ik moet doen. Ik weet het niet, ik weet het niet, geef ik je een zoen?’ Sam geeft Moes een klapzoen en mijn moeder glimlacht.

Zelf werkte ik ruim dertig jaar met mensen met een beperking. Daar ken ik de CliniClowns van. Ik zag in de praktijk het wonderlijke effect van een klein gebaar, een liedje, een aanraking. Dat ze ook voor mensen met dementie spelen, wist ik niet. Dat zag ik voor het eerst op tv bij Omroep MAX. Ik overlegde met mijn zussen: zou dit geen mooi cadeau zijn voor de honderdste verjaardag van onze moeder? We wilden iets doen voor alle bewoners van het zorgcentrum waar zij woont, zodat iedereen er plezier van zou hebben.

Voordat de CliniClowns zingend en met een muziekje in de woonkamer staan, zitten de bewoners wat voor zich uit te staren, een beetje te suffen, zoals mensen met dementie doen. Door de clowns verandert de sfeer. Sammie duwt een man in een rolstoel heen en weer, eerst zachtjes en dan sneller. De man vindt het prachtig, hij schatert. Ik houd ondertussen mijn moeder in de gaten, ik ben zo benieuwd hoe zij zal reageren. Ze is al best ver in haar dementie. Mijn zussen herkent ze nog, mij niet meer. Ik ben die vrouw die af en toe langskomt. Vandaag noemt ze mij zuster, ik ben voor haar nu blijkbaar een van de zorgmedewerkers. Prima, ik ga er gewoon in mee.

Moes pakt een bellenblaas uit zijn tasje. Ineens zit mijn moeder kaarsrecht, nu hebben de clowns echt haar aandacht. Een grote bel komt dicht bij haar gezicht. ‘Dat is een grote!’, zegt ze verbaasd. De volgende bel probeert ze weg te blazen. De bel knapt, mijn moeder lacht, en daar komt de volgende al aan. Deze probeert ze te grijpen. Raak! Ook deze bel spat uit elkaar. Een stralende glimlach verschijnt op haar gezicht. Ik zie haar uit haar wereldje komen. Ik vind het prachtig om te zien hoe respectvol de CliniClowns omgaan met mensen met dementie, hoe ze in zo’n korte tijd een band opbouwen. Het lijkt wel of deze mensen door hen even ontwaken en zichzelf kunnen zijn.

Door de clowns is dit opeens zo’n bijzondere dag. Dit is een veel waardevoller cadeau dan alle bossen bloemen die ze anders had gekregen. Aan het eind van de dag zit er ook nog eens 500 euro in de donatiedoos die we hebben neergezet voor het bezoek, blijkbaar vindt iedereen het een mooi initiatief.

Later hoor ik dat het clownsbezoek ook nog voor inspiratie heeft gezorgd. Omdat de zorgmedewerkers zagen hoeveel plezier de bewoners hadden met de bellenblaas, hoe ze erdoor werden geprikkeld, gebruiken ze het nu ook bij de activiteiten tijdens de dagbesteding. Zo kan mijn moeder nog vaker genieten van die mooie bellen. Binnenkort wordt ze 101.